İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Lideri Ali Kopuz, tarih boyunca besinden daha kıymetli hiçbir emtia olmadığını belirterek, “Gıda bugün de en pahalı emtiadır, yarın da o denli olacaktır. Hatta bedeli giderek artacaktır.” sözlerini kullandı.
İSTİB açıklamasında görüşlerine yer verilen Kopuz, besin yoksa canlının da insanın da olmayacağını aktardı.
Kopuz, yüzlerce yıl evvel Mali’deki altın madenlerinde çalışanların besinlerini korumak için muhtaçlık duydukları tuzun 1 gramı için 1 gram altın ödediğini anlattı.
Ali Kopuz, “Bence bu ticaretin kazananı, tuzu satın alan madencidir. Zira altın onu beslemez ancak o devirde besinleri müdafaanın tek yolu tuzdur. Bu nedenle besinin yegane kaynağı olan tarımın stratejik değerini bir an bile unutmamalıyız. Ziraî faaliyetleri planlamalı, ileri teknoloji kullanımını artırmalı, sulanabilir alanları çoğaltmalı, sonuçta ziraî hasılamızı geliştirmeli ve katma kıymetli eserler üretmeliyiz.” değerlendirmesini yaptı.
İklimdeki dalgalanmalar, doğal afetler üzere nedenlerle yaşanan besin kıtlığının binlerce yıldır insanlığın en büyük meselelerinden biri olduğunu belirten Kopuz, “Örneğin Orta Çağ’da Avrupa’da yaşanan küçük buzul çağında yıllarca topraktan mahsul alınamamış ve nüfusun yarısı kıtlıktan ölmüş. Bugün ise nüfus artışı, besin israfı, iklim değişikliği üzere etkenlere karşın dünyanın ziraî hasılası teknolojinin yardımıyla artıyor. Öte yandan lojistikteki gelişmeler sayesinde ise gereksinimler geçmişe oranla daha süratli tedarik edilebiliyor.” yorumunda bulundu.
“Korkunç bir besin israfı yapılıyor”
Kopuz, ziraî hasıla artışının bir sonu olduğunu, kaynakların verimli kullanılmadığını, fecî bir besin israfı yapıldığını, öte yandan, salgın sırasında global tedarik zincirinin ne kadar kırılgan olduğunun görüldüğünü vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Son olarak Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın eforlarıyla başlayan Tahıl Koridoru kesintiye uğradı. İnşallah en kısa müddette açılır. Lakin savaşlar üzere nedenlerle lojistiğin önemli kısıtlamalar yaşayabileceğini de görüyoruz. Son günlerde, rekoltelerle ilgili arka arda haberler geliyor. Zeytinde rekoltenin düşeceği anlaşıldı. Ayçiçeğinin Trakya’daki durumu da pek iç açıcı değil. Öte yandan örneğin Eskişehir’de buğday ekim alanlarının artması, süne zararlısının azalması, ilkbahar yağışları ve çağdaş tarım uygulamaları sayesinde buğday üretimi artmış.
Ancak üretici depolama sorunu ile karşı karşıya. Yani yalnızca eserin az olması değil, çok olması da sorun olabiliyor. Biz yalnızca rekolteyi artırmak için değil, tıpkı vakitte depolama alanlarını genişletmek için de çalışmalıyız. Üretimi dengelemek için ise planlamaya daha çok değer vermeliyiz. Hakikaten Bakanlık tarafından ‘Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik Taslağı’ üzerinde güncelleme çalışmaları yapılıyor.”
Gıda israfının kıtlık tehdidini büyüttüğünü hatırlatan Kopuz, “Dünyada üretilen tüm besinin üçte birinin kayıp ve israfla yok olduğunun şuuruyla, çok sıkı bir besin israfını tedbire siyaseti uygulamalıyız. Aksi takdirde neler yaşayacağımızı tarih bize anlatmaktadır.” tabirlerini kullandı.
