Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinin yürürlüğe girmesinin akabinde müracaatta bulunan 1.6 milyon bireyden 600 bine yakınının süreçleri tamamlandı. Yurt dışında yaşayan binlerce Türk vatandaşı da bu kapsamda emekli olmak için müracaatta bulunurken, konsolosluklarda da ağır mesai sürüyor. Yurtdışı borçlanma ile başvuranlara emekli aylığı bağlanabilmesi yaşadıkları ülkedeki sigorta kasasından aktüel hizmet dokümanını alıp Türkçeye çevrilen metni konsolosluğa onaylatarak Toplumsal Güvenlik Kurumu’na iletilmesi gerekiyor.
EYT’den emekli olup süreçleri tamamlananların aylıkları yatırılmaya devam ediyor. Her müracaat için sigorta kollarından borçlanmaya kadar birçok başlıkta tek tek inceleme yapılıyor. Süreçler tamamlandığı gün hiçbir hak kaybı olmadan bayram ikramiyesi dâhil fark ve aylıklar yatıyor. Müracaatta bulunanlar aylıklarını en geç mayıs içinde ödenmiş olacak, argüman edildiği üzere eylül ayına sarkması kelam konusu olmayacak. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarından olağan emeklilik sürecinde olduğu üzere EYT kapsamında binlerce müracaat geliyor.
35 ÜLKE İÇİN GEÇERLİ
Türkiye’de hiç bir sigorta girişi olmayıp yurt dışında çalışan Türk vatandaşı borçlanma ile hizmet kazanarak EYT ile emekli olabiliyor. Türkiye’nin toplumsal güvenlik muahedesi bulunan 35 ülkede yaşayan Türk vatandaşları bu haktan yararlanabiliyor. Yurt dışında yaşayan ve yurtdışında kaldıkları müddetlerin Türkiye’de geçmiş sigortalılık mühletlerine eklenmesini isteyen vatandaşlar tarafından yurt dışı borçlanma yapılabiliyor.
Yurt dışında geçirdikleri mühletleri Türkiye’de sigortalılık mühletlerine sayılarak ortaya çıkan borcun ödenmesiyle emeklilik hakkı doğuyor. Avrupa’da yaşayıp hiçbir işte çalışmayan konut bayanları da yurt dışı borçlanması yapabiliyor. Türkiye’de sigorta girişi olmayıp yurt dışında 25 yıl çalışan bir Türk vatandaşı borçlanma ile Türkiye’de çalışır üzere hizmet kazanıp EYT’li olabilir. Geçen yıl günlük 96 lirayla borçlanılırken bu yıl 150 lira ile borçlanarak yurtdışı borçlanma yapılabiliyor.
GÜNCEL HİZMET DOKÜMANI ZORUNLU
Sabah’ın haberine nazaran, Borçlanmanın yapılması için mühletlerin sağlanması ve yazılı talebin yapılması mecburiliği bulunuyor. Evvelden ya da yasa çıktıktan sonra yurtdışı borçlanmaya gidip EYT’ye başvuranların bulunduğu ülkede şimdiki hizmet dokümanı alması zarurî bulunuyor.
Türkiye’deki çalışmalarıyla emekli olan biri yurt dışında çalışmaya başladığında Türkiye’den aldığı aylık kesilmiyor. Lakin yurt dışı müddetini borçlanarak emekli olanlar yurt dışında çalışmaya başladığında emekli aylığı kesiliyor. 3201 sayılı kanun uyarınca yurt dışında çalıştıkları ya da toplumsal yardım aldıkları surece Türkiye’den emekli aylığı alamıyor. Bu nedenle yaşanan ülkedeki sigorta kasasından bu hizmet evrakı isteniyor.
TÜRKİYE’DEKİ ÇALIŞMA BAŞLANGICI
Yurt dışında çalışan gurbetçilerden, 3201 sayılı Kanun kapsamında yaptıkları borçlanma müddetleri 5510 sayılı Kanunun 4/B (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilenler, yurt dışında çalışmaya başladıkları tarihi Türkiye’de çalışma başlangıcı olarak gösterebiliyor. EYT düzenlemesiyle birlikte bu ülkelerde 8 Eylül 1999 tarihinden evvel çalışmaya başlayanlardan EYT kapsamına girenler erken emeklilik hakkına kavuşmuş olacak.
Eylül 1999 öncesinde Türkiye’de sigorta girişi olan ve Avrupa’da yaşayan 200 binin üzerinde Türk vatandaşı bulunuyor. Örneğin 1996 yılında Türkiye’de işe başlayıp 2 yıllık primi olup da o tarihten sonra Almanya’da çalışmaya giden bir kişi EYT kapsamındaki şartları da taşıyorsa yeni yılda emekliliğe hak kazanacak.
EYT EMEKLİLİK KOŞULLARI NEDİR?
*8 Eylül 1999 tarihinden evvel sigorta kaydının bulunması,
*Kademeli prim gününün doldurulması
*Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık mühletinin dolması gerekir.
EYT MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Emeklilikte yaşa takılanlar için maaş hesaplamasında şu 3 periyoda ait çıkarlar dikkate alınarak hesaplama yapılır;
* 1999 yılı öncesi
* 1999 – 2008 yılları arası
* 2008 yılı sonrası
EYT MAAŞ HESABINDA NEYE BAKILIR?
EYT maaş hesaplaması yapılırken şu parametreler dikkate alınıyor:
*İşçinin aylık karı, çalıştığı yıl,
*İşçinin yaşının dolmasını beklerken ödediği fazladan prim ölçüsü,
*Çalışanın çalışma mühletine orta verip vermediği,
*Çalışma mühletleri, etkenleri
