– Varşova Gettosu Ayaklanması’nın 80. yıl dönümü
Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier Nazi Almanyası’nın suçları nedeniyle af diledi
Alman Nazi birliklerine karşı 1943 yılında çıkarılan Varşova Gettosu Ayaklanması’nın 80. yıl dönümünde Polonya’nın başkenti Varşova’da anma töreni gerçekleştirildi. Gettonun Kahramanları Anıtı’ndaki törene ev sahibi Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in yanı Nazi Almanyası döneminde oluşturulan getto ve ölüm kamplarından kurtulanlar ile hayatını kaybedenlerin yakınları katıldı. Ayaklanmada hayatını kaybedenlerin anısına saygı duruşuyla başlayan törende konuşan Polonya Cumhurbaşkanı Duda, 2. Dünya Savaşı’ndan önce çok uluslu bir cumhuriyet olan Polonya’da yalnızca başkentte 350 bin Polonyalı Yahudi’nin yaşadığını, Varşova’nın New York’tan sonra en çok Yahudi’nin yaşadığı kent olduğunu belirtti. Polonyalıların Yahudilerle birlikte diğer ulusların bin yıldır aynı çatı altında yaşadığını belirten Cumhurbaşkanı Duda, 1939 yılında Nazi Almanyası’nın Polonya devletini yalnızca politik açıdan değil, toplumsal açıdan da yıktığını söyledi. Duda, “Yahudileri ayırdılar, damgaladılar, gettolara, ölüm kamplarına kapattılar. En başından beri onları öldürmek niyetindeydiler, önce zorla çalıştırarak onlardan faydalanmak, sonra öldürmek, dünya hafızasından silmek. Açlıkla, hastalıkla, silahla öldürdüler” dedi. Duda, Nazi Almanyası’na karşı direniş göstererek hayatını kaybeden Yahudileri, Polonyalıları asla unutmayacaklarını vurguladı.
“Çok zor koşullarda mücadele veren Yahudilerin çoğu hayatta kalmayı başaramadı”
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ise 300 bin Varşovalı Yahudi’nin Treblinka ölüm kampına yollanırken, çok az sayıda kişinin oluşturduğu Yahudi Muharebe Örgütü’nün direnişe geçtiğini hatırlattı. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog bodrumlarda, kanalizasyonlarda, çok zor koşullarda mücadele veren Yahudilerin çoğunun hayatta kalmayı başaramadığını, ancak onurlu direnişleriyle ruhlarının zafere ulaştığını dile getirdi. Herzog 2. Dünya Savaşı’nda yaşanan büyük faciadan çıkarılan derslerin gelecek nesillere öğretilmesi gerektiğini aktardı.
“Nazi Almanyası’nın barbarlığı karşısında söyleyecek söz bulamıyor, sizlerden af diliyorum”
Varşova Gettosu Ayaklanması
1940 yılında kurulan Varşova gettosu, Nazi Almanyası tarafından oluşturulan en büyük gettoydu. 3,4 kilometrekarelik alana yaklaşık 460 bin Yahudi yerleştirilmişti. İkinci Dünya Savaşı’nın devam ettiği 1943 yılında Varşova gettosunda yaşayan Yahudilerin trenlerle Treblinka ölüm kampına gönderilmesi üzerine 19 Nisan’da Yahudiler ayaklanma başlatmıştı. Yaklaşık 3 ay süren Varşova Gettosu Ayaklanması haftalar sonra bastırılırken, ayaklanmada 86 Nazi askeri ile 50 bini aşkın Polonyalı Yahudi hayatını kaybetmişti. Getto daha sonra dağıtılmıştı.
