Emre ERGÜL
Ülke olarak bir rüyayı gerçekleştirmemize 9 gün kaldı. Birinci defa bir Türk, 17 Ocak’ı 18 Ocak’a bağlayan gece saat 01.11’de Florida’dan uzaya hareket edecek. Duyuru, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’dan geldi. Bakan, toplumsal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Türkiye’nin birinci uzay yolcusu olan Alper Gezeravcı’nın Ax-3 misyonuyla Milletlerarası Uzay İstasyonu’na hareket edeceği tarihi duyurdu.
Kacır, “Bu tarihi misyon, Türkiye’nin uzay bilimi çalışmalarında kıymetli bir kilometre taşı olmanın yanı sıra, gelecek jenerasyonlar için de büyük bir ilham kaynağı olacak” dedi. Aslında 9 Ocak’ta yapılması planlanan, lakin berbat hava şartları nedeniyle 17’sine ertelenen uçuşun maliyetiyle ilgili açıklamada dünyaca ünlü uzay haberleri sitesi Space.com’dan geldi: “Ax-3, Houston merkezli Axiom Space isimli şirketin üçüncü uzay nakliyecilik misyonu olacak. Axiom Space, koltuk başına fiyatlandırmayı açıklamadı.
Ancak Nisan 2022’deki Ax-1 misyonunda olduğu üzere astronot başına 55 milyon dolar (1.6 milyar TL) olacağını varsayım ediyoruz.” Space.com, bu iddialarını de Axiom’un Lideri Matt Ondler’in 13 Aralık 2023’te gazetecilerle yaptığı sohbetteki şu kelamlarına dayandırdı: “Ax-3, Ax-1’den ucuz olmayacak fakat umarım gelecekteki misyonlar daha ucuz olabilir. Maliyetin ana kalemi, fırlatma.
Ancak SpaceX’in fırlatmalarda her geçen gün daha verimli hale geleceğini düşünüyorum. İnsanları uzaya göndermenin giderek daha kolay hale geleceğini umuyoruz. Sanırım şu anda, insanları uzaya yerleştirmenin, güç ve meşakkatli olduğunu düşünüyorum. Giderek daha fazla fırlatma sağlayıcısı çevrimiçi hale geldikçe gelecekten umutluyuz. Fırlatma maliyetleri düşüyor.”
Gezeravcı uzaya yeğeninin fotoğrafını götürecek
Uzaya çıkacak birinci Türk olması planlanan 1979 doğumlu Alper Gezeravcı, Türk Hava Harp Okulu’nda elektronik mühendisliği okudu. Türk Hava Kuvvetleri’nde 21 yıllık deneyime sahip F-16 pilotu olan Gezeravcı’nın karanti süreci haftasonu başladı. Gezeravcı, karantina öncesi şu açıklamayı yaptı: “Silifkeliyim, Yörük kökeninden geliyorum. Yörük kültürüne ait hazırlanmış kimi sembolleri, küçük yeğenimin ve ailemin fotoğraflarını, birinci vazife yaptığım hava kuvvetlerimdeki filomun peçini ve bizi uzaya taşıyan Türk bayrağımızı götürüyorum.”
14 gün uzayda kalacak 13 deney yapacak
Türkiye’nin birinci uzay yolcusu Alper Gezeravcı, Milletlerarası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak. Bu müddet zarfında, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve TÜBİTAK Uzay uzmanlarından oluşan bir komitece belirlenen ve ortalarında kanserden bağışıklık hücrelerine, alglerden propolise kadar literatüre katkı sağlayacak çalışmaların bulunduğu 13 deney uzayda gerçekleştirilecek.
Uzay İstasyonu’na 1.5 günde ulaşacaklar
Ax-3 misyonunda fırlatış, Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX’in Falcon 9 roketi ile yapılacak. Crew Dragon isimli uzay aracının taaşıyacağı 4 kişilik mürettebat, planlamaya nazaran, 1.5 gün sürecek seyahat sonunda, 19 Ocak 13.15’te Milletlerarası Uzay İstasyonu’na kenetlenecek.
Ax-3, tamamı Avrupalılardan oluşan birinci özel misyon olacak
Axiom Mission 3, ya da kısa ismiyle Ax-3, bir özel şirket tarafından yapılan ve tamamı Avrupalılardan oluşan birinci uçuş olacak. Uzay aracının kumandanı, 6’ncı uzay uçuşunu yapacak olan İspanyol Michael Lopez-Alegria… İkinci uzay uçuşunu gerçekleştirecek olan İtalyan Walter Villadei de uzay aracının pilotu olacak. Alper Gezeravcı, 1 numaralı “Görev Uzmanı” olarak tarihe geçerken; “Görev Uzmanı 2” de İsveçli Marcus Wandt olacak.
Savunma kesiminden 7 ayda 3.3 milyar dolarlık ihracat
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bilgilerine nazaran, savunma dalı 2023’ün birinci 7 ayında 3 milyar 35.2 milyon dolar ihracat yaptı. Dal, bu performansı ile toplam ihracatta yüzde 2.4 hisse aldı. Savunma sanayii dalının 2012’de 1.3 milyar dolar seviyesinde bulunan yıllık ihracatı, 2022’de 4.4 milyar dolara ulaşmış, 2023 için 6 milyar dolar ihracat maksadı konmuştu. Kesimin 2012’de yüzde 0.8 seviyesinde bulunan toplam ihracattaki hissesi birinci kere 2014 yılında yüzde 1’i yakalamış ve tertipli artarak 2022 yılın tümünde de yüzde 1.9’a ulaşmıştı.
