Türkiye, geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 46,54 artışla 89,9 milyar dolar tutarında hizmet ihracatı gerçekleştirdi. Bu sayı, Cumhuriyet tarihinin en yüksek hizmet ihracatı sayısı olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu devirde, yaklaşık 49,8 milyar dolarlık hizmet ticareti fazlası elde edildi. Bu yıl kelam konusu sayının daha da artırılması hedefleniyor.
Ticaret Bakanlığı da Nisan 2022’de hizmet ihracatını ileri düzeye taşımak üzere toplam 4 Cumhurbaşkanı Kararı’ndan oluşan “Hizmet İhracatı Takviye Program Paketi”ni devreye aldı. Böylelikle, hizmet ihracatı dayanak mevzuatı yenilenirken dayanak paketinin kapsamı genişletildi.
Kararlarla, bilişim, eğitim, fuarcılık, kültürel ve yaratıcı sanayiler, lojistik ve nakliyat, sıhhat turizmi, spor turizmi, idare danışmanlığı ve yeşil hizmetler kesimleri dayanak kapsamına alındı.
Genel Dayanak Programı
Hizmet ihracatına yönelik devlet yardımları sisteminin birinci ayağını oluşturan “Genel Dayanak Programı” kapsamında, eğitim, sıhhat, spor, kültürel ve yaratıcı sanayi, fuarcılık, gayrimenkul, lojistik ve nakliyat, idare danışmanlığı hizmetleri ile yeşil hizmetler dallarının yurt dışı pazarlara erişimine ve bu pazarlarda tutundurulmasına yönelik faaliyetlerine, değişen oranlarda ve belirlenen üst limitler dahilinde dayanak sağlanıyor.
Sistemin 2. ayağını oluşturan Bilişimin Yıldızları Programı ile de tüm bilişim bölümü dayanakları sistematik formda tek başlık altında toplandı. Bu kapsamda, bilişim bölümünde faaliyet gösteren yararlanıcılar, ihracata hazırlık ve kurumsal kapasite oluşturma, ihracatta pazarlama ve pazarda tutundurma takviyeleri ile yüksek katma kıymete yönelik e-Turquality dayanaklarından yararlanıyor.
Sistemin 3. ayağını Yurt Dışı Lojistik Dağıtım Ağlarının Desteklenmesi Programı oluşturuyor. Programla, yurt dışında birinci kere kurulacak lojistik tesislerle entegre çalışacak dağıtım ağı, cep depoları ve bu ağın işletilmesine yönelik sarfiyatlar destekleniyor.
Sistemin son ayağını “Turquality Programı” oluşturuyor. Bu program kapsamında memleketler arası markalaşma potansiyeli olan ve eğitim, sinema, gastronomi, konaklama, sıhhat turizmi, lojistik, hava yolu yolcu nakliyeciliği ve ulaştırma-altyapı hizmetleri dallarında faaliyet gösteren firmaların ve kuruluşların milletlerarası pazarlarda kendi markalarıyla global oyuncu olarak faaliyet göstermelerine yönelik harcamaları dayanaklardan faydalanıyor.
Ayrıca, hizmet bölümlerinde faaliyet gösteren ihracatçıların yurt dışındaki pazarlara daha kolay ulaşabilmelerini teminen geçen yıl 254 hizmet ihracatçısı firmaya 352 özel damgalı pasaport kontenjanı tanımlandı.
Teknik müşavirlik projelerine destek
Öte yandan, teknik müşavirlik hizmetlerine yönelik de kapsamlı bir devlet yardımı programı yürütülüyor. Teknik Müşavirlik Takviye Programı ile teknik müşavirlik dalının desteklenerek yurt dışındaki maksat pazarlara açılması, bu pazarlarda kalıcı yer edinmesi ve böylelikle müteahhitlik hizmetleri, inşaat materyalleri ihracatı ve lojistik dahil olmak üzere öbür hizmet kalemlerine katkı sağlanması amaçlanıyor.
Bu kapsamda, 2022 sonu prestijiyle kümülatif olarak 99 ülkede 2 bin 315 proje içinden 2 bin 110 projeye ait proje dayanağı başvurusu uygun görüldü. Sonuçları açıklanan ihalelerin 176’sı Türk firmalarca kazanılırken ihalelerin toplam kıymeti 384,7 milyon dolar oldu.
Belirtilen tüm takviye programları kapsamında 2022’de 11 bin 107 dayanak başvurusu sonuçlandırılarak, hizmet ihracatçılarına toplam 1 milyar 69 milyon 724 bin lira kaynak transferi sağlandı.
Uygulama devrinde Turquality Programı kapsamında yer alan hizmet kesimi marka sayısı 2022 yılı sonu prestijiyle 67’ye ulaştı.
Genel Takviye Programı kapsamında yürütülen Hizmet Dalı Rekabet Gücünün Artırılması Projesi (HİSER) kapsamına 2022 yılında 2 yeni proje alındı. Böylelikle toplam devam eden proje sayısı 17’ye ulaştı.
