RİZE’de Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nce (RTEÜ), su birikintilerine yumurtalarını bırakarak çoğalıp, pek çok viral hastalıkların bulaştırıcısı olan ‘ Asya kaplan sivrisineği’ne karşı gayret başlatıldı. Oluşturulan özel laboratuvarda uzmanlar, toplanan istilacı tiplerden erkek cinslere ‘iyonize ışınlama’ idaresi uygulayıp, kısırlaştırma çalışmalarına başladı. Kısırlaştırılan erkek bireylerin, dişi bireylerle çiftleşip yeni zararlıların üremesinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Güneydoğu Asya kökenli istilacı cins olan ve 2011 yılında birinci olarak Edirne’de tespit edilip, Türkiye genelinde görülmeye başlanan ‘Asya kaplan sivrisineği’nin yayılımı, havaların ısınmasıyla arttı. Yerleşik popülasyonu 2015’te Karadeniz kıyı şeridinde belirlenen zararlıya karşı RTEÜ’de çalışma başlatıldı.
Konduğu su birikintilerine yumurtalarını bırakarak çoğalıp, zika, sarı humma ile Batı Nil üzere viral hastalıkların bulaştırıcısı olan istilacı tipler için oluşturulan özel laboratuvarda ‘kısırlaştırılmış böcek tekniği’ devreye alındı. Biyoteknik uğraşla, üreme gücünün zayıflaması için bölgeden toplanılan birçok erkek cins zararlıya, ‘iyonize ışınlama’ uygulanıp, kısırlaştırma çalışmasına başlandı. Kısırlaştırılan sineklerin, salındığı tabiatta, başka bireylerle çiftleşip, ziyanlı yeni kuşak oluşmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
‘TÜRKİYE’NİN TÜM KIYI KISMINA YAYILMIŞ DURUMDA’
RTEÜ Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Akıner, Asya kaplan sivrisineğinin, süratle yayıldığını belirterek, ‘Bu ziyanlı tıp, Türkiye’nin tüm kıyı kesitine yayılmış durumda. Yaz aylarında artan sıcaklıklarla birlikte çok çoğalma başladı. Bireylerin de burada yapması gereken çok şeyler var. Bu bildiğimiz sinek tipleri üzere değil, gündüz dışarıya çıktığımız vakitlerde üzerimize gelme eğilimi var. Olağanda akşam uyurken vızıltısını duyduğumuz sivrisinek üzere değil, bunun sesini duymuyoruz. Çok agresif bir sivrisinek çeşidi. Gündüz bahçede çalışırken gelip sizi rahatsız edip, kan emme davranışı sergileyebilir. Bu sivrisineklere üreme alanı oluşturabilecek en ufak bir su ve ayran üzere kabın dahi etrafımızda olmaması gerekiyor’ diye konuştu.
‘MİLYONLARCA BİREY OLUŞMASININ ÖNÜNE GEÇİYORUZ’
