Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Ramazan ayında besin muhtaçlığının eksiksiz temin edilebilmesinin ve sağlıklı besine erişimin daha bir ehemmiyet kazandığına dikkat çekerek “Ramazan ayının yaklaşması nedeniyle gözler besin fiyatlarına çevrildi. Beklentimiz, bütün kesitlerin sorumlu davranması, artan talebin suistimal edilmemesi, tüketicilerin kâfi ve emniyetli besine uygun fiyatla erişebilmesidir” dedi.
2007 yılından bu yana Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin Ramazan öncesi fırsatçılığa müsaade verilmemesi konusunda çalışmalar yaptığını vurgulayan Bayraktar, bu Ramazan ayı boyunca da üretici ve market fiyatlarını takip ederek kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceklerini söz etti.
Geçen ay sonuna kıyasla üretici ile market ortasındaki fiyat farkının 4,4 kata kadar ulaştığını belirten Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti:
“Üreticilerimiz artan maliyetler nedeniyle yükselen fiyatlardan kâfi geliri elde edemiyor, tüketicilerimiz ise değerliye tüketmek durumunda kalıyor. Başta zelzeleler olmak üzere bilhassa sel, kuraklık üzere doğal afet tesirleriyle uğraş ettiğimiz bugünlerde, bütün kısımlar sağduyulu davranmalı, fırsatçılığa müsaade edilmemelidir.
Yaşadığımız sarsıntı ve doğal afetlere karşın fedakâr çiftçilerimiz; sofralarda eksik olmasın diye üretimde kalmaya ve Ramazan ayında vatandaşlarımızın huzurlu bir formda iftar yapabilmesi için uğraşla çalışmaya devam ediyor.
Gıda arzında düşünce yaşanmaması için çiftçilerimizi desteklemek, üretime devam etmelerini sağlamak zorundayız. Bilhassa sarsıntı bölgesinde büyük bir yıkıma uğrayan çiftçilerimizi motive etmeli, onları tarlada, üretimde tutmalıyız. Üretimin ağırlaştığı bugünlerde zelzele bölgesinde tüm üretim faktörlerini üreticilerimizin hizmetine sunmalıyız. Besinin hayli fazla ehemmiyet kazandığı bugünlerde üretmeye eskisinden daha çok muhtaçlığımız var.
Üreticilerimizin ve halkımızın mağdur olmaması için spekülasyonlara fırsat verilmemeli, önlemler vaktinde alınmalı, pazarlama problemleri çözülmeli, besin kontrolleri artırılmalıdır.”
ÜRETİCİ İLE MARKET ORTASINDA EN FAZLA FİYAT FARKI: YÜZDE 344 İLE LİMONDA
“Ramazan öncesi 28 Şubat-17 Mart tarihleri ortasında geçen 17 günlük süreçte üretici ile market ortasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 344,7 ile limonda görüldü.
Limondaki fiyat artışını yüzde 258,3 ile elma, yüzde 237,3 ile kuru üzüm, yüzde 217,2 ile marul, yüzde 210,3 ile kırmızı mercimek, yüzde 190,5 ile ıspanak takip etti.
Markette limon 4,4 kat, elma 3,6 kat, kuru üzüm 3,4 kat, marul 3,2 kat, kırmızı mercimek 3,1 kat fazlaya satıldı. Üreticide 3 lira 50 kuruş olan limon 15 lira 56 kuruşa, 5 lira olan elma 17 lira 92 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 84 lira 32 kuruşa, 4 lira 82 kuruş olan marul 15 lira 29 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 42 lira 94 kuruşa, 5 lira 64 kuruş olan ıspanak 16 lira 39 kuruşa satıldı.”
RAMAZAN AYI ÖNCESİ MARKET FİYAT DEĞİŞİMİ
“Ramazan ayı öncesi market fiyatlarına bakıldığında; 28 Şubat-17 Mart tarihleri ortasında geçen 17 günlük süreçte 39 eserin 28’inde fiyat artışı görülürken, 11’inde ise azalma oldu.
Markette en fazla fiyat artışı yüzde 25,9 ile lahanada görüldü. Lahanadaki fiyat artışını yüzde 15,1 ile yeşil soğan, yüzde 9 ile kuru soğan, yüzde 8,4 ile yeşil mercimek takip etti.
Marketlerde fiyatı en çok düşen eser yüzde 21,9 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 20,4 ile domates, yüzde 19 ile karnabahar, yüzde 14,5 ile salatalık izledi.”
RAMAZAN AYI ÖNCESİ ÜRETİCİ FİYAT DEĞİŞİMİ
“Üretici fiyatlarında ise 17 günlük süreçte 31 eserin 12’sinde fiyat düşüşü, 8’inde ise fiyat artışı oldu. 11 eserde ise fiyat değişimi görülmedi.
Üreticide, havuç, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir ve Antep fıstığı fiyatlarında değişim olmazken, fiyatı en çok düşen eser yüzde 34,5 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 33,3 ile limon, yüzde 32,1 ile domates, yüzde 28 ile karnabahar, yüzde 22,5 ile patates, yüzde 20,9 ile kabak, yüzde 19,2 ile marul, yüzde 9,1 ile kuru soğan izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 36,8 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 8,6 ile yumurta, yüzde 7,3 ile pırasa, yüzde 6,2 ile dana karkas, yüzde 5,9 ile yeşil soğan takip etti.”
ÜRETİCİ FİYAT DEĞİŞİMİNİN NEDENLERİ
“Limon ve patateste görülen fiyat düşüşleri daha çok talepte yaşanan daralmadan meydan geldi. Patlıcan, karnabahar, marul ve kabaktaki fiyat azalışları ise daha çok arzın artmasından kaynaklandı. Sivribiberde yaşanan fiyat artışı arzdaki daralmadan meydana geldi. Yumurta ve dana karkasta görülen fiyat artışı arz ve talepteki değişimden kaynaklandı.”
BU YIL VE GEÇEN YIL RAMAZAN AYI ÖNCESİ FİYAT DEĞİŞİMLERİ
“Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesindeki fiyatlara nazaran; markette 36 eserde fiyat artışı, 3 eserde fiyat düşüşü oldu.
Geçen yıl Ramazan ayı öncesine nazaran markette en fazla fiyat artışı yüzde 185,4 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 160,8 ile havuç, yüzde 153,4 ile pırasa, yüzde 141,4 ile beyaz peynir, yüzde 129,2 ile Antep fıstığı, yüzde 127,9 ile kaşar peyniri izledi. Markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 22,8 ile karnabaharda oldu. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 13,4 ile sivri biber, yüzde 5,9 ile patlıcan takip etti.
Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesine nazaran üreticide 29 eserde fiyat artışı, 1 eserde fiyat düşüşü görüldü, 1 eserin fiyatı ise değişmedi. Üreticide karnabaharın fiyatı değişmezken, en fazla fiyat artışı yüzde 249 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 210,5 ile salatalık, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 191 ile Antep fıstığı, yüzde 150 ile elma, yüzde 137 ile pirinç, yüzde 135,1 ile nohut izledi. Geçen yıl Ramazan ayı öncesine nazaran üreticide fiyatı düşen eser ise yüzde 17,9 ile patates oldu.
Mübarek Ramazan ayının İslam âlemi ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını, sıhhat, huzur, bolluk ve rahmet getirmesini diliyor, yaşadığımız doğal afet tesirlerinin bir an evvel son bulmasını temenni ediyorum.”
