Uzmanlar, son 1 ayda Marmara Denizi’nde yaşanan hafif ve orta şiddetteki sarsıntıların, mümkün İstanbul zelzelesinin habercisi olup olmayacağına dair AA muhabirlerine değerlendirmelerde bulundu.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, bölgede en son 17 Aralık’ta Yalova’nın Çınarcık ilçesinde meydana gelen 4,1 büyüklüğündeki sarsıntının, Kuzey Anadolu Fayının kuzey kolu üzerinde olduğunu belirlediklerini söyledi.
Marmara Denizi’nde, 4 Aralık’ta meydana gelen 5,1 büyüklüğündeki sarsıntısı hatırlatan Özener, bu zelzelenin de Kuzey Anadolu Fayının Marmara Denizi içinden geçen güney kolu üzerinde olduğu bilgisini verdi.
Özener, bu sarsıntıların birbirinden farklı iki kol üzerindeki zelzeleler olduğunu belirterek, “Önceki yıllarda da Marmara Bölgesi’nde yılda yaklaşık ortalama 900 tane sarsıntımız var. Bu 900 zelzelenin 4 ila 5 tanesi, 4’ün üzerinde zelzeleler. Münasebetiyle aslında bu yıl içinde de baktığımız üzere bunlar olağan sismik aktivite yoğunluğu içerisinde kıymetlendirilebilir.” dedi.
“Günde 80 ila 100 ortasında tüm Türkiye’de ve yakın etrafında sarsıntılar oluyor”
Marmara Bölgesi’nde büyük bir sarsıntı beklendiğini belirten Özener, “Bu dünya üzerindeki bütün bilim insanlarının hemfikir olduğu bir bahis. Bu türlü bir sarsıntısı maalesef biz göreceğiz. Biz toplum olarak, karar vericileri olarak bu zelzeleye ne kadar hazırız? Biz bu mevzuda yoğunlaşsak aslında, sarsıntı ziyanlarının azaltılması istikametinde uğraşlarımızı yoğunlaştırsak daha yararlı olacağı kanaatindeyim.” diye konuştu.
Prof. Dr. Özener, 6 Şubat’ta yaşanan sarsıntılardan ötürü Türkiye’de 2023 yılının çok ağır geçtiğini kaydederek, “55 binin üzerinde zelzele oldu şu ana kadar. Lakin bu büyüklükte bir sarsıntı olmasa dahi, yaklaşık 20-25 bin her yıl ortalama zelzele oluyor. Yani günde 80 ila 100 ortasında tüm Türkiye’de ve yakın etrafında zelzeleler olmakta. Yani maalesef ülkemiz bir zelzele ülkesi. Bunu kabul edip bununla birlikte yaşamamız lazım.” diye konuştu.
Son zelzeleler muhtemel İstanbul zelzelesinin habercisi değil
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır da Marmara Denizi üzerinde son bir ayda birçok kentten hissedilen hafif ve orta şiddetli sarsıntıların, fay sınırları üzerindeki tesirlerini anlattı.
Çakır, toplumsal medya üzerinde sarsıntılarla ilgili çok fazla spekülatif bilgi yayıldığını, konusu olmadığı halde birçok uzmanın da yorum yaptığını söyledi.
Deprem konusunun hayati bir değere sahip olduğunu belirten Çakır, “Deprem aşikâr bir uzmanlık alanı. Her yer bilimci, jeolog ya da jeofizikçi sarsıntı çalışmıyor. Maalesef son sarsıntılardan bu yana hiç sarsıntı üzerine çalışmayan da yorum yapıyor. Birçok yetersiz, temel bilgilerle yanlış bir biçimde yapılıyor.” diye konuştu
Türkiye’deki büyük sarsıntı üreten ana fay sınırlarının yanı sıra çok sayıda küçük fay çizgisi da olduğu bilgisini veren Çakır, şunları kaydetti:
“Türkiye’de yüzlerce irili ufaklı fay var. Bu faylar küçük zelzele üretiyor. Bu fay çizgileri üzerinde ortada 3, 4 ve 5 büyüklüğünde sarsıntı olması olağan. Son zelzeleler de küçük faylar üzerinde oluşmuş zelzeleler. Herkesin merak ettiği, bu zelzeleler beklenen Marmara, İstanbul zelzelesinin öncüsü mü habercisi mi? Katiyetle değil. Bunlar yüz sene evvel de oluşuyordu.”
Çakır, zelzele neslindeki bir ülkede 4-5 büyüklüğündeki sarsıntıların “olağan” zelzeleler olduğunu kaydetti.
“Son zelzeleler ana faydan hayli uzak ve küçükler”
Prof. Dr. Çakır, küçük sarsıntıların ana faylara yakın olması durumunda dikkatli olmak gerektiğine dikkati çekerek, “Eğer sarsıntı Marmara Denizi’nin ortasından geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın faal kolu yakınında oluşursa, fayın üzerindeki gerilmeyi değiştirebilir ve sarsıntısı tetiklemeye neden olabilir. Fakat son sarsıntılar ana faydan epey uzak ve küçükler. “değerlendirmesinde bulundu.
Çakır, İstanbul’da öncelikli mevzunun zelzeleye hazırlık ve kentsel dönüşüm olduğunun altını çizdi.
Kentsel dönüşüm faaliyetlerine sürat verilmesi gerektiğini vurgulayan çakır, öncelikle okullar, hastaneler, devlet kurumları, büyük sanayi alanları üzere insan yoğunluğunun çok olduğu yerlerin dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı.
Kentsel dönüşümün de hem müteaahhit hem de mesken sahipleri için cazip hale gelmesi gerektiğini vurgulayan Çakır, “İstanbul’da kentsel dönüşümün acilen tamamlanması gerekiyor. Ne kadar çabuk olursa ilerideki bir zelzelede can kaybı o kadar az olacak.” sözlerini kullandı.
Marmara Denizi’nde son 1 aydaki depremler
Marmara Denizi üzerinde son bir aydaki sarsıntılara bakıldığında, en büyük zelzele 4 Aralık’ta Gemlik Körfezi açıklarında 5,1 büyüklüğünde gerçekleşti.
Bu tarihte yaşanan sarsıntı Bursa, Yalova, Kocaeli ve İstanbul’da birçok noktadan hissedildi.
Aynı gün birbirine yakın noktalarda 3,1, 3,2 , 3,3, 3,5 ve 4,5 büyüklüğünde zelzeleler de meydana geldi.
Bu zelzelenin akabinde 6 Aralık’ta da Gemlik Körfezi, Mudanya yakınlarında 3,1 büyüklüğünde, 9 Aralık’ta Çınarcık’ta 3 büyüklüğünde, 13 Aralık’ta ise yeniden Gemlik Körfezi’nde 3,7 büyüklüğünde zelzeleler oldu.
En son Yalova Çınarcık’ta 17 Aralık’ta meydana gelen 4,1 büyüklüğündeki zelzele İstanbul ve Kocaeli üzere birçok vilayet ve ilçeden de hissedildi.
