İstanbul Teknik Üniversitesi öncülüğünde, İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı, Gebze Teknik Üniversitesi Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü, Munzur Üniversitesi Coğrafya Kısmı, Muğla Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği ve Fırat Üniversitesi’nden öğretim üyelerinin de iştirakiyle, 13 sarsıntı bilimci, afet bölgelerinde çalışmalara başladı. Alanda 4 başka küme halinde çalışacak takımlar, yüzey kırığı haritalaması yaparak, dağılımları belirleyecek. Sarsıntının oluşumunu yerinde inceleyen İstanbul Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, çok uzun bir fay çizgisinin kırıldığını gördüklerini belirterek, sabah 3 zelzele gerçekleşmiş olma ihtimalini lisana getirdi.
“DEPREMİN ÇOK BÜYÜK OLDUĞUNU ANLADIK, TAKIMIMIZI GENİŞLETTİK”
Yaklaşık 300 kilometreye yakın fay kırığı ile karşı karşıya olunduğunu belirten Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, “İstanbul Üniversitesi ve Gebze Teknik Üniversitesi Kırıkhan’dan Nurdağı’na kadar olan bölgede çalışıyor. Nurdağı’ndan Gölbaşı’na kadar İstanbul Teknik Üniversitesi takımı çalışıyor. Erkenek fayında ise Muğla Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi grubu çalışıyor. Öteki yandan Narlı fayı kırıldı, orayı da biz çalışıp, bitirdik. Gölbaşı’ndan kuzey doğuya yanlışsız bir fayın daha kırıldığını düşünüyoruz. Öğle saatlerinde olan zelzelede Çardak fayı kırıldı. Elbistan’ı etkileyen fay kırıldı, orada da Munzur Üniversitesi ve Fırat Üniversitesi grubu çalışıyor” dedi.
“5 METREYE KADAR KAYMALARI GÖRDÜK”
Fayı hem yerden hem havadan incelediklerini belirten Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, “Pazarcık’tan güneye yanlışsız giden Narlı fayı var demiştik. Bu fay 15 kilometrelik bir fay. Bu fayı haritaladık, bitirdik. Üzerindeki yer değiştirmeleri ölçtük, yaklaşık olarak 2,5 metrelik bir yer değiştirme ölçtük ve o bölgenin haritalamasını bitirdik. Daha sonra Nurdağı’ndan Gölbaşı’na hakikat, gelmeye başladık. Burada da yavaş yavaş yer değiştirmelerin, fayın oluşturduğu blokların ortasındaki kayma ölçüsünün arttığını gördük. Şimdiye kadar bloklar ortasında 5 metreye kadar kaymalar gördük. Varsayımımıza nazaran, biraz daha kuzey doğuya hakikat Gölbaşı’na gittiğimiz vakit, bu ötelenmelerin artması da mümkün. Çok büyük bir zelzele ile karşı karşıyayız. Düşünün bloklar birbirlerine nazaran, 5 metre civarında sola yanlışsız kayıyorlar. Bir yandan drone kullanıyoruz. Bu fayı adım adım hem yerden izliyoruz hem de drone ile izleyerek, bütün o ötelenmelerin, kaymaların ölçülerini da santimetre ile ölçüyoruz” diye konuştu.
“5 FARKLI FAY MODÜLÜ KIRILDI”
Esas olarak Doğu Anadolu fayının kırıldığını lakin, bu faydan ayrılan kollar da olduğunu belirten Prof. Dr. Akyüz, “Mesela Amanos segmenti, Kırıkhan’dan başlıyor, Nurdağı’na kadar devam edip, sonra istikamet değiştirerek doğuya gerçek dönerek Gölbaşı’na devam ediyor. Türkoğlu’na kadar olan kesim aslında bir fay segmenti. Türkoğlu’ndan Gölbaşı’na kadar olan kesim, Pazarcık segmentinin, aslında tehlikeli bir segment olduğunu, kırılmayı beklediği yazılmıştı. Zira en son 1513 yılında kırılmış, üzerinden 520 yıllık bir vakit geçmiş. Hasebiyle o güç birikti ve kırıldı. Narlı segmenti dediğimiz, Pazarcık güneyine giden segmentte kırıldı. Dolasıyla Çardak segmenti kırıldı. 5 farklı fay modülü kırıldı. Bunlardan 3’ü Doğu Anadolu fayı üzerinde, başkalarından Narlı ve Çardak segmenti kırıldı. 5 fayın kırıldığı bir sarsıntıdan bahsediyoruz. Bu çok rastlanan bir şey değil. Dünyada çok nadir rastlanan bir şey. Türkiye’de de geçmişe baktığımızda bu türlü bir şey yok” formunda konuştu.
“BELKİ O SABAH 3 SARSINTI OLDU”
Sabah 04.15 civarında olan sarsıntının iki kere şiddetli halde salladığının söylendiğini tabir eden Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, şunları söyledi:
“Büyük ihtimalle 1,5 dakika içerisinde 2 zelzele peş peşe oldu. Hatta tahminen o sabah 3 zelzele oldu, zira kırılan segmentlere baktığımızda sahiden çok uzun bir fay sınırının kırıldığını görüyoruz. Öğle saatlerinde olan sarsıntıda ise Çardak segmenti kırılıyor. Bu tabi sabah olan sarsıntının tetiklemesiyle olan bir durum. Orada da çalışmalarımız tam bitmedi lakin, aşağı üst 50 kilometreden fazla tahminen 70 kilometrelik fay kısmının kırıldığını kestirim ediyoruz. Biraz beklemek gerekiyor. Çalışmaları görelim, o güç fayları ne derecede etkiledi. Az mı çok mu etkiledi. Biraz bekleyip dikkatli konuşmak lazım, insanları paniğe sevk etmemek lazım.”
