İstanbul‘da gökyüzünde görülen ve Anadolu Ajansının araç kamerasınca da kaydedilen parlak ışık bilim insanlarınca “gök taşı” olarak değerlendirildi.
Dün saat 02.20’de İstanbul ve birçok vilayette gökyüzünde görülen parlak ışık kütlesi toplumsal medyada tartışmalara yol açtı. AA’nın araç kamerasına da yansıyan manzaraların gök taşı (meteor) olabileceğine yönelik değerlendirmeler yapıldı.
Görüntülerde ışık kütlesinin yeryüzüne inerken parladıktan sonra ortadan kaybolması yer aldı.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Hüseyin Esenoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, uzaydan gelip de atmosfer sürtünmesinden sonra gök taşının 2 bin derece ve üzeri bir sıcaklığa çıktığını söyledi.
Doç. Dr. Esenoğlu, dün gece görülen cisme ait ise “Kesin gök taşı olduğunu gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz.” değerlendirmesini yaptı.
“Mutfak tüpü üzere patlıyor”
Gök taşının iç kısmında bir süratli ısınma olduğunu, dışının da yanma ve kabuk bağlamasından ötürü içindeki sıcaklığı hapsettiğini lisana getiren Esenoğlu, vakit geçtikçe yeniden içerisinin ısınmaya başladığını anlattı.
Doç. Dr. Esenoğlu, gök taşının içerisinin daralıp hapsolduğu için bir mutfak tüpü üzere patladığına dikkati çekerek, “Bu, 100 kilometre atmosfer boyunca, dakikadan daha da kısa bir müddette, çok süratli gelişen bir astronomik olay. Gereğince ısınan ve içerisindeki ısınmaları farklı olan gereçlerin bulunduğu taş özelliğini gösteriyor. Bunun sonradan yere yakın bir yerde patlaması, gök taşı olduğunun katılığının de sözüdür.” dedi.
Gök taşının dik düşmüş üzere göründüğünü lakin bunun aldatıcı olabileceğini kaydeden Esenoğlu, dik düşen gök taşının daha yakınlarda olabileceğini ve yerinin daha kolay tespit edilebileceğini aktardı.
Hasan Hüseyin Esenoğlu, gök taşlarının makul bir aradan ve taraftan geldiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Biz bunun döküldüğü yerlerden tekrar geriye götürürsek uzayda hangi adresten geldiğini bulabiliriz. Uzaydan, bir asteroit ailesinden geldiyse o tarihte dünyamızın dönme pozisyonuna giriş yeri belirlidir. Girdiği vakit alışılmış ki dünyamızın bulunduğu pozisyondan dik gelmesi mümkünlüğü bana güç geliyor. Şayet düz geldiğinin teyidi yapılırsa yakınımızda bir yerde düştüğü muhtemeldir. Farklı istikametlerden de çekilmiş manzaralarını bulabilirsek, o vakit dik geldiğini tespit edebiliriz.”
“Yatay geldiyse ülkeler ortası, kıtalar ortası yol almıştır”
Gök taşının patladıktan sonra bir müddet daha aşağı düştüğünü ve yere ulaştığını vurgulayan Esenoğlu, gök taşının yatay gelmesi halinde ülkeler ortası ve kıtalar ortası yol alabileceğini bildirdi.
Doç. Dr. Esenoğlu, dünya yüzeyinin 4’te 3’ü suyla kaplı olduğu için de suya düşmesinin karaya düşme olasılığından daha yüksek olduğunu söyledi.
“Biz görüyoruz lakin dik gelmediği surece bilelim ki bizden sonra hangi ülke, deniz yahut okyanus varsa oraya da düşebilir.” sözlerini kullanan Esenoğlu, şunları belirtti:
“Bu dünya konuğu. Münasebetiyle yalnızca göreni biz olamayız. Bunun global izleyicisi var. Tıpkı anda canlı yayın üzere tüm dünya küresinde izleyeni, takip edeni kamera ya da kayıtlı dokümanı olabilir. O yüzden geçmişten itibaren çok kısa periyodik çekimler varsa bir ortaya gelebilirse düştüğü yer belirlenebilir. En değerlisi bunun bir ölçü büyük olması lazım. Yere düşmesi, sigara dumanı üzere buharlaşmaması için bir ölçü içerisinde kütle olsun ki yer çekiminden ötürü yere düşebilsin. Biz de gidip onu bulabilelim. Fakat bulmanın çok sıkıntı olduğunu söz edeyim. Bu yüzden birçok ülke yere düşeni bulmak için tüm ülke genelinde 5 kamerayla bunu izliyorlar. 5 kamera birebir anda manzara verdiği vakit üçgenleme usulüyle düşeceği yeri bulmak mümkün olabiliyor.”
Ceviz yahut el büyüklüğünde
Havai fişek manzarası verse de gök taşlarının genelde mercimek büyüklüğünde olduğunun altını çizen Esenoğlu, patladıktan sonra düşmeyi sürdüren gök taşının ise ceviz yahut el büyüklüğünde olabileceğini kaydetti.
Esenoğlu, bunun üzere çok sayıda gök taşının düştüğünü anlatarak, kelamlarını, “Şu anda bile düşüyor, saçımızda bile gök taşı vardır. Aslında tek taş yüzüğün yuvarlağı üzere uzaydan tonlarca lakin tonlarca yağıyor. Gündüz de yağıyor lakin gündüz aydınlığında görülemiyor. Artık çok sayıda araç kameraları var. Daha sık görmeye başladık. Bundan sonra daha da sık göreceğimizi söyleyebiliriz. Bundan sonraki bu çeşit farklı astronomi olaylarının başını çekebileceğini söyleyebiliriz.” diye tamamladı.
