Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve 10 vilayette büyük yıkımlara yol açan zelzelede 19 binin üzerinde can kaybı meydana gelirken; arama kurtarma çalışmaları ve depremzedelerin muhtaçlıklarının karşılanmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.
Deprem bölgesinde halk sıhhatine yönelik yapılacak her türlü çalışmanın büyük bir planlama dahilinde gerçekleştirilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Haydar Sur, tüm çalışmaların aşikâr bir plan çerçevesinde tüm ünitelerin koordinesinde gerçekleşmesi gerektiğini söyledi. Sur, hijyen gereksinimlerinin karşılanması başta olmak üzere çöplerin toplanması, tuvalet kabinlerinin boşaltılması, sağlıklı kullanma ve içme suyunun ve kâfi ve istikrarlı beslenme için besin sağlanması üzere hayati mevzularda oluşacak aksaklıklar sonucu salgın hastalıkların baş göstereceği ihtarında bulundu.
TMMOB’dan Sarsıntı Bölgeleri’nde Etraf ve Halk Sağlığı’na Dikkat Uyarısı
Prof. Dr. Haydar Sur, zelzelelerde halk sıhhati çalışmalarının değeri ve yapılması gerekenlere ait değerlendirmede bulundu.
Sağ Kurtarılan Bireylerin Tedaviye Ulaşması Sağlanmalı
Depremlerde bilhassa halk sıhhatine ait çalışmaların değerine işaret eden Prof. Dr. Haydar Sur, “Depremlerden çabucak sonra ivedilikle yürütülmesi gereken arama ve kurtarma çalışmaları bir yandan sürdürülürken; öteki yandan göçük altından sağ kurtarılan bireylerin uygun tedaviye çabucak erişiminin planlanıp sağlanması gerekir. Gereken teçhizat ve ilaç, insan gücü ve yapılanların kesinlikle nizamlı biçimde kayda geçirilmesi kıymetli konulardır. Göçük altından alınan cenazelerin de uygun halde ailelere verilmesi ve defin süreçlerinde onlara yardımcı olunması tekrar çok değerlidir.” dedi.
Sağ Kurtulan Depremzedelerin Muhtaçlıkları Da Karşılanmalı
Depremden yara almadan kurtulan şahıslara yönelik yapılacak işlerin de farklı bir fonksiyon oluşturduğunu tabir eden Prof. Dr. Haydar Sur, “Deprem sonrasında toplum nüfusunun çoğunluğu bu durumda olacaktır. Barınma, su ve besin, tuvalet, ısınma, güvenlik üzere temel gereksinimlerden çabucak sonra bu bireylerin bilgi edinme yani kendileri, yakınları ve yöneticilerin aldığı kararlar ve gelişmelerle ilgili olarak kaygısını anlatma, bu haldeyken bile diğerlerine yardım etme ya da bir işe yarama üzere gereksinimleri olmaktadır.” diye konuştu.
Halk Sıhhati Hizmetlerinin İhmali, Salgın Riskini Ortaya Çıkarabilir
Bu süreçlerin akabinde çabucak sonra olağana dönüşün yavaş yavaş gerçekleşeceğini kaydeden Prof. Dr. Haydar Sur, “Bu süreç içinde sıhhat hizmeti ismine yalnızca klinik hizmetler değil, bir yandan da halk sıhhati hizmetleri yürütülmelidir. Halk sıhhati hizmetleri verilmediği takdirde kısa müddette çöplerin toplanması, tuvalet kabinlerinin boşaltılması yahut sahra helalarının yeni çukurlar açılarak her vakit kullanılır halde tutulması, sağlıklı kullanma ve içme suyunun ve kâfi ve istikrarlı beslenme için besin sağlanması üzere hayati bahislerde çabucak aksaklık oluşacak ve en korkulan şeylerden birisi olarak salgın hastalıklar baş gösterecektir.” ihtarında bulundu.
Hijyen Şartları Tam Olarak Sağlanmalıdır
Temel halk sıhhati uygulamaları ortasında aşılama faaliyetlerine ve sıhhat eğitimi faaliyetlerine de farklı bir değer verilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Haydar Sur, “Hijyen şartlarının tam olarak sağlanması durumunda sağ kalanların olağan gündelik hayatına dönüşü daha süratli olmaktadır. Hijyen çalışmalarının en değerli iki unsuru doğal ki su ve sabundur. Bu hususla ilgili bilhassa, tifo, paratifo, kolera, amipli yahut basilli dizanteri yanında çocuklarda kızamık başta olmak üzere birçok teneffüs yolu enfeksiyon hastalıkları ve ishalli hastalıklar dikkatle takip edilmelidir. Ayrıyeten bitlenme ve uyuz salgınlarına dikkat edilmelidir.” diye konuştu.
Deprem Hayvanların da Habitatlarını Bozdu, Haşerelere Dikkat!
Halk sıhhati çalışmaları içinde bilhassa haşere ve fare üzere kemiricilerle uğraşın de çok değerli bir yer tuttuğunu söz eden Prof. Dr. Haydar Sur, zelzelenin bu hayvanların da habitatlarını bozduğunu ve onları yeni arayış içine soktuğunu söyledi.
Psikolojik Dayanak İhmal Edilmemeli
Topluma yönelik ruhsal takviyenin halk sıhhati konusunda kıymetli bir mevzu olduğunu belirten Prof. Dr. Haydar Sur, “Bu çalışmalar çerçevesinde ihmal edilme riski yüksek lakin çok değerli olan bir kısım da topluma ruhsal dayanağın verilmesidir. Çabucak herkesin acısının olduğu bugünlerde acılı olanlara durumu manaya, kabullenme, toparlanma ve olağana dönme motivasyonu sağlanmalıdır. Çöküntü içine girmiş bireylere psikoterapi dayanağı verilmelidir.” diye konuştu.
Deprem Bölgesindeki Çalışmalar Planlı Formda Yürütülmeli
Deprem bölgesinde yapılacak her türlü çalışmanın büyük bir planlama dahilinde gerçekleştirilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Haydar Sur, “Bütün bu çalışmaların itinasız bir halde yapılmasının topluma yarardan çok ziyan vereceği bilinmelidir. Plansız ve öylesine yapılmış dayanakların bir yardım özelliği taşımadığı bilinirse, afet hallerinde sıhhat idaresinin ehemmiyeti daha güzel anlaşılır. Gerekli kaynakların temini, sevk ve yönetimi, yapılan bütün faaliyetlerin kayda geçirilerek hem afet anında hem de daha sonra geriye dönük kıymetlendirme basamağında büyük bir bilgi kaynağı olacağı unutulmamalıdır. Elektronik imkanlar yoksa bile düz kağıda oluşturulan kayıt formları ile temel bilgiler kesinlikle sistemli ve eksiksiz kaydedilmelidir.” ikazında bulundu.
Ekipler Kesinlikle Bağlantıda Olmalı
“Birden çok emelle birbirinden kopuk kopuk çalışan takımların birçok vakit kaynak israfına yol açtığı görülür” diyen Prof. Dr. Haydar Sur, “Bunun önüne geçmek için hangi cins hizmeti hangi maksat kümeye veriyorsak, bununla alakalı çalışan birebir bölgede yahut civar bölgelerdeki takımlar ile kesinlikle tanışmalı, onlarla entegrasyon içine girilmeli ve duplikasyonları önlemelidir. Vakit zaman profesyonellerin bir ortaya gelerek toplantılar yapması, durum değerlendirmesi ile planlarını revize etmesi çok faydalı olacaktır.” dedi.
Halk Sıhhati Çalışmalarında Yaşanacak Eksiklikler Acı Sonuçlar Çıkarabilir
Sağlık hizmetini yönetenlerin güvenlik, belediye, barınma, medya üzere alanların yöneticileriyle kesinlikle irtibat içinde olması gerektiğini de vurgulayan Prof. Dr. Haydar Sur, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Uluslararası sıhhat profesyonellerinin yardıma geldiği durumlarda onların da etrafa ahenk sağlamasına yardım edilmesi gerekecektir. Halk sıhhati çalışmaları bu türlü vakitlerde verildiği ve eksiklik yaşanmadığı durumda kimsenin fark etmeyeceği ve tahminen de takdir etmeyeceği çalışmalar ortasında kalır. Ancak eksikliği yaşanınca ortaya felaketin üzerine yeni bir felaket yaşanması üzere acıklı bir sonuç çıkar. Bu duruma gelinmeden halk sıhhati profesyonellerinin hizmetleri yerine getirmesi ve klinik hizmetlerin verilişinde de tertibe dayanak vermesi beklenir.” (BSHA-Bilim Ve Sıhhat Haber Ajansı)
