Tüm Türkiye’yi yasa boğan ve 10 vilayette büyük bir yıkıma yol açan 7.7 ve 7.6’lık sarsıntıların üzerinden bugün tam 10 gün geçti. Merkez üssü Kahramanmaraş olan bu sarsıntılar en az 30 bin kişinin hayatını kaybetmesine ve birçok kişinin ise evsiz kalmasına sebep oldu. Bölgedeki depremzedeler, kendilerine ulaşan yardımlarla hayata tutunmaya çalışırken, başka yandan ise kayıplarının ıstırabını derinden yaşıyor. Depremlerin şokunu şimdi üzerinden atamayan depremzedelerin bu süreçteki en büyük isteği ise sevdiklerinin cenazelerine bir an evvel kavuşup defnetmek. AFAD da zelzelede hayatını kaybeden ve kimliklendirmesi yapılamayanların cenazelerin 24 saatlik bekleme müddetinden sonra DNA, parmak izi örneği ve fotoğrafı alınıp, dini vecibelere uygun defnedileceğini duyurmuştu. Olay yeri inceleme takımlarının ve isimli tıp uzmanlarının etkin rol aldığı bu periyotta cenazelerin hakikat kimliklendirilmesiyle ilgili merak edilenleri Adli Tıp Uzmanları Derneği Lideri Prof. Dr. Ahmet Hilal‘e sorduk.
Deprem üzere doğal afetlerden kaynaklanan ölümlerin ‘adli ölüm’ olarak isimlendirildiğini söyleyen Prof. Dr. Ahmet Hilal, doğal afetlerden kaynaklanan ‘doğal’ olmayan ölümlerde ise bölgede misyonlu olan Cumhuriyet başsavcısının mevt hakkında süreç yapması gerektiğini söyledi. “Görevli savcının isimli tıp uzmanı ya da vazifeli doktorla çalışarak mevt nedeni saptanır ve kimliklendirilmesi yapılır” diyen Prof. Dr. Hilal, “Cenaze kimliği varsa kimliğine bakarak, şayet yoksa yakınlarına gösterilerek tespit edilir” dedi. Prof. Dr. Ahmet Hilal, cenazelerin gömülmesine Cumhuriyet başsavcısından müsaade çıktığını ve defin ruhsatı verildiğini belirtti.
SAYISIZ ÖRNEK ALINIYOR
Peki yakını ya da kimliği meçhul cenazelerin kimlik tespitleri nasıl yapılıyor? Bulunan cenazenin kesinlikle fotoğraflanması ve parmak izinin alınması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Ahmet Hilal, akıllı kimliklerde yer alan parmak izi ayrıntısının işleri çok kolaylaştırdığını söyledi. Tüm parmak izlerinin bir havuzda toplandığını belirten Prof Dr. Hilal, tüm bunların yanı sıra bulunan cenazeden DNA incelemesi için kan örneği, diş, doku ve saç örneği alınarak kayda geçildiğini vurguladı.
‘HİÇBİRİ KİMLİKSİZ KALMAYACAK’
Tüm bu bilgilerin kayıt altına alınmasının şahısların ilerleyen süreçlerde yakınlarının mezarlarını bulabilmeleri için büyük bir kolaylık sağlayacağını belirten Prof. Dr. Hilal, sahipsiz cenazelerden alınan örneklerin kayıt altına alınmasının ilerleyen günlerde mezar açılması üzere büyük problemlerin önüne geçeceğinin altını çizdi.
Hâlâ göçük altında olan hayatını kaybetmiş bireylerin vücutlarındaki bozulmalar kimlik tespitini güçleştirse de Prof. Dr. Ahmet Hilal, hiçbir cenazenin kimliksiz kalmayacağını ve son ana kadar çıkarılan tüm cenazelerden örnekler alınarak kayıt altına alınacağını belirtti. Aksi halinin cenazelerin hayatta kalan yakınları için büyük bir travma olacağını belirten Prof. Dr. Hilal bu türlü bir duruma müsaade verilmeyeceğini söyledi.
HER BİR CENAZE İÇİN OTOPSİ SÜRECİ YAPILACAK MI?
Adli tıpçılardan ülkenin dört bir yanından görevlendirilmiş doktorlara kadar herkesin canla başla çalıştığını tabir eden Prof. Dr. Ahmet Hilal, sarsıntı bölgesinde çalışan doktorların ağır çalışma temposundan yorulabileceğini, bu türlü bir durumun yaşanmaması ve daha sağlıklı hizmet verebilmesi için rotasyonla bölgede çalışılması gerektiğini de hatırlattı. 30 bini aşan meyyit sayısında her bir cenaze için otopsi süreçlerinin yapılmasının teknik olarak mümkün olmadığını belirten Prof. Dr. Hilal, bu noktada doktorların vefat muayenesi yaptığını ve bilgileri kayıt altına aldığını iletti.
‘KENDİSİ DEFNEDENLER YETKİLİLERE AKTARMALI’
Depremin yıktığı 10 vilayette de yakınlarına ilişkin cenazeleri kendi imkânlarıyla gömmek durumunda kalanlar oldu. İlerleyen süreçte cenazelerin mezar yerlerinin tespit edilmesi ve ölümlerin hukukî boyutta da kabul edilmesi için bu vatandaşların yakınlarına ilişkin cenaze bilgilerini kesinlikle yetkili ünitelere iletmesi gerekiyor. Prof. Dr. Ahmet Hilal durumu şu formda açıkladı:
“Cenazelerin kayıt altına alınmaması ilerleyen günlerde büyük badireler oluşturabilir. Hukukî süreçte ölen bireylerin nüfustan düşürülmesi üzere süreçlerin yapılması gerekiyor. Bu noktada o kişinin öldüğünün kabul edilmesi için isimli süreçlerden geçmesi gerekir. Bireyler bir yakınını ya da hiç tanımadığı birinin cenazesine ulaşırsa kesinlikle kendi vilayetlerinde cenazelerin toplandığı merkezlere başvurmalılar. Yakınlarında bulunan güvenlikten sorumlu bireylere bu merkezleri sorduklarında kendilerine yardımcı olunacaktır.”
