Ezine peynirinin Avrupa Birliği’nden (AB) coğrafik işaret tescili alması, üretim merkezi olan Çanakkale’nin Ezine ilçesinde sevinçle karşılandı.
Ezine Peynirini ve Mandıracılarını Muhafaza Geliştirme ve Tanıtma Derneğinin AB’ye yaptığı Ocak 2023 tarihli müracaat sonuçlandı. Türkiye‘de 10 Nisan 2007’de coğrafik işaret olarak tescil edilen Ezine peyniri, AB’nin tescillediği Türkiye‘nin 18’inci eseri, AB’den tescilli birinci Türk peyniri, Çanakkale’nin ise “Bayramiç beyazı”ndan sonra ikinci coğrafik işaretli eseri oldu.
AB’den tescilli Ezine peyniri, Çanakkale’nin Ezine, Bayramiç ve Ayvacık ilçeleri, Çan ilçesine bağlı Şerbetli, Etili, Ahlatlıburun, Küçüklü, Alibeyköy ve Söğütalan köyleri ile merkez ilçeye bağlı Karacaören, Kurşunlu, Şerbetli ve Kirazlı köylerinin doğal bitki örtüsü ve su kaynaklarıyla beslenen koyun, keçi ve ineklerden elde edilen sütlerden üretiliyor.
Ezine Belediye Lideri Güray Yüksel, AA muhabirine, küçükbaş hayvancılığın yaygın yapıldığı bölgenin florasına ve bitki örtüsüne hakim sütlerin işlenip, 1 yıl bekletilerek tüketicilere Ezine peyniri markasıyla sunulduğunu söyledi.
Tescili pahalandıran Yüksel, “Şehrimizin peynirin başşehri olmasının yanında AB’ye ihracat noktasında bir kapı aralanacaktır. Kentimizi bu bahiste temsil etmekten onur ve gurur duyuyoruz. Bundan sonra Ezine peynirini daha hoş ve daha gurur verici yerlerde göreceğiz.” dedi.
Ezine peyniri üretiminde bölgedeki küçükbaş hayvan sayısının değerine değinen Yüksel, bunu geliştirmek için Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ezine Ziraat Odasının projelerinin bulunduğunu, geçen yıl 100’e yakın damızlık küçükbaş hayvan dayanağı sağlandığını söz etti.
” Türkiye‘de Ezine peynirinin sahtelerinin önüne geçemedik”
Ezine Peynirini ve Mandıracılarını Müdafaa Geliştirme ve Tanıtma Derneği Lideri Ali Öztürk de AB tescilinin üreticiler ortasında heyecanla karşılandığını bildirdi.
Köylerde küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi, ahırların modernize hale getirilmesi için devlet takviyesinin artırılmasını, köylülerin bilinçlendirilmesini talep eden Öztürk, “Süt üreticisinin de bizimle birlikte yola çıkması lazım. Bizim mandıramız istediği kadar AB koşullarına uygun olsun, aldığınız süt bunu karşılamıyorsa eseri AB almıyor.” değerlendirmesini yaptı.
Öztürk, Avrupa’nın birtakım ülkelerinde Ezine peyniri ismi altında uydurma üretim yapıldığını, tescille en azından bunun önüne geçileceğini vurguladı.
İhracat konusunda yol haritası hazırlayarak ilerleyeceklerini kaydeden Öztürk, şöyle devam etti:
” Türkiye‘de Ezine peynirinin sahtelerinin önüne geçemedik. Bizim peynirimiz coğrafik işaretli. Coğrafik işaretin ne olduğunu bilmeyen hem tüketici hem perakende satıcı var. Süt ve peynir yapılan imalathanenin Ezine, Ayvacık, Bayramiç’i kapsayan haritanın içinde olması lazım. Dışarıdan gelen sütten Ezine peyniri yapamazsınız. Bunu vatandaşımızın da satıcının da öğrenmesi lazım. ‘Ezine inek peyniri’ diye peynirler satılıyor. Bu türlü bir peynir yok. Ezine peyniri tek, koyunu, keçisi, ineği olmaz. Denetimlerin sıklaşması lazım. Tek başımıza gayret edemiyoruz.”
Avrupa’da feta peynirinin ön planda olduğunu anlatan Öztürk, “Bizim en makus Ezine peynirimiz, en düzgün feta peynirinden misli misli üstte bir eser.” tabirini kullandı.
“Bu peynirin Türkiye‘ye dahi yetmeyeceği bir gerçek”
Derneğin 2. Lideri Ali Atak, talepte artış olması halinde bunun karşılanamayabileceğini belirtti.
İlçede yılda yaklaşık 250 bin teneke peynir üretildiği bilgisini veren Atak, “Gerçek Ezine peyniri satıldığı sürece, bu peynirin Türkiye‘ye dahi yetmeyeceği bir gerçek. Lakin uydurma ve tağşişli eserlerden ötürü Ezine peyniri hak ettiği pahası alamamakta.” görüşünü lisana getirdi.
Derneğe üye 25 Ezine peyniri üreten firmanın bulunduğunu aktaran Atak, 2 firmanın da dernek dışında üretim yaptığını söyledi.
Ezine peynirinin üretiminin mart ayında başlayıp eylüle kadar sürdüğünü bildiren Atak, şunları anlattı:
“Koyun ve keçi sütünden olduğu için bu tarih haricinde üretme imkanımız yok. AB coğrafik işaret tescili, AB kapısını çabucak açacak değil. Vakitle yüklenerek, zorlayarak bu kapıyı açmaya çalışacağız. Bu kapıyı açmadan evvel Türkiye‘ye sağladığı yarar ise bir itibar yararı olacak. Çanakkale, Ezine, Bayramiç ve Ayvacık bölgesi için büyük bir katma paha için bu alındı. Maddi gelire döndürebilirsek çok daha âlâ olacağını düşünüyorum. Yurt dışına çıkmak için de belirli bir ham unsura gereksinimimiz var. Bu bölgede de bu ham husus kâfi değil. Çeşitli çalışmalar yaparak buradaki koyun ve keçi sayısını artırmamız gerekmektedir. Buradaki üretimimiz Türkiye‘ye dahi yetmemektedir. Avrupa gelir olarak bizden daha âlâ olduğu için bu eseri talep edeceklerini düşünüyorum.”
Almanya ve Danimarka’da iki büyük firmanın geçersiz Ezine peyniri ürettiğini, öncelikle bunun önüne geçeceklerini, akabinde büyük toptancılarla irtibat kurarak coğrafik işaret yoluyla ihracat kanalı aralamaya çalışacaklarını tabir eden Atak, Mart 2024’te başlayacak üretim devrinden itibaren Ezine peynirinin üzerinde “AB coğrafik işareti” logosunun yer alacağını kelamlarına ekledi.
“Diğer eserlerimiz için de teşvik edici bir gelişme”
Çanakkale Ticaret Borsası İdare Şurası Lideri Abdullah Deniz de Ezine peynirinin AB coğrafik işaret tescili almasının Çanakkale, Türkiye ve markalar için çok sevindirici bir gelişme olduğuna dikkati çekti.
Süreci dört gözle beklediklerini ve nihayet olumlu sonuçlandığını lisana getiren Deniz, “Ezine peyniri, AB’nin tescil etmiş olduğu birinci ve tek Türk peyniri oldu. Lokal eserler bakımından epeyce varlıklı olan vilayetimizde Ezine peynirimiz üzere AB’de coğrafik işaret tescili mümkün olan birçok eserimiz mevcuttur. Vilayetimizde Bayramiç beyazımızın akabinde Ezine peynirimizin de AB coğrafik işaret tescili alması öbür eserlerimiz için de teşvik edici bir gelişmedir.” diye konuştu.
