Avrupa Birliği’ne bağlı (AB) Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin “2022 Avrupa İklim Durumu” raporu yayımlandı.
Rapora nazaran, dünya genelinde son 8 yıl en sıcak devir yaşandı. 2022, Avrupa’da kaydedilen en sıcak ikinci yıl oldu. Son 5 yılda Avrupa’daki ortalama hava sıcaklığı, endüstrileşme öncesi devir kabul edilen 1850-1900 aralığına kıyasla 2,2 derece yüksek ölçüldü. Bu artış dünya genelinde ortalama 1,2 dereceydi.
Geçen yıl ayrıyeten referans devri kabul edilen 1991-2020’ye nazaran 0,9 derece sıcak geçti.
2022 yazı da Avrupa’da kayıtlara “en sıcak yaz” olarak girdi. Avrupa’nın büyük kısmında ağır ve uzun sıcak hava dalgalarının yaşandığı geçen yaz hava sıcaklığı referans devri ortalamasının 1,4 derece üzerinde seyretti.
Avrupa’da kuraklık tehlikesi
“Avrupa genelinde hava sıcaklığı global ortalamanın 2 katı süratle yükseliyor. Bu artış suratı öbür tüm kıtalardan fazla.” değerlendirmesi paylaşılan raporda, geçen yaz yaşanan kuraklık ve orman yangınlarına dikkat çekildi.
Avrupa’nın üçte birinin 2022 yazında kuraklıktan önemli biçimde etkilendiği, kıtanın yüzde 63’ünde akarsuların ortalama akış ölçüsünde azalma görüldüğü bilgisi verildi. Akarsulardaki azalma son 6 yıldır devam ediyor.
Özellikle Avrupa’nın güneyinde su kaynağı kabul edilen Alp Dağları’nda kar kaybı rekor düzeye çıktı. Alpler bölgesinde 5 kilometrekarelik buzul kaybı meydana geldi.
Akdeniz için özel uyarı
Uzmanlar, ortalama sıcaklıklardaki artışın devam edeceği beklentisini lisana getirerek, bilhassa Akdeniz bölgesi için kuraklık ikazında bulundu. Başta İspanya olmak üzere kış aylarında yağışın yetersiz kaldığı bilgisini veren Copernicus İklim Değişikliği Servisi uzmanları, bu durumun su kaynaklarına olumsuz tesir edeceğini belirtti.
Uzmanlar, bahar ayları ve gelecek yazın kurak geçeceği ihtarında bulunarak, bu kış Akdeniz ve Güney Avrupa ülkelerinde kuraklık nedeniyle toprağın nemliliğinin ortalamanın çok altında seyrettiğini anlattı.
Mayıs ayında yağış gerçekleşmesi durumunda su kaynaklarının biraz da olsa dolacağını varsayım eden uzmanlar, bitkilerin yetişme mevsiminin kurak geçtiğini, bunun da ziraî üretime olumsuz tesir etmesinin beklendiğini söyledi.
“Zaman kalmadı”
Aşırı sıcak dalgaları ve kuraklığın akabinde geçen yaz bilhassa Avrupa’nın güneyinde çok sayıda orman yangını çıkmıştı. Haftalar süren yangınlarda çok önemli büyüklükteki ormanlık alanlar küle dönmüştü.
Raporda geçen ilkbahar sonunda başlayarak yaz boyunca süren sıcak hava dalgalarının bilhassa Avrupa’nın güneyinde “çok kuvvetli sıcak havanın yaşandığı gün sayısını” rekor düzeye çıkardığı vurgulandı.
Raporla ilgili açıklamada görüşlerine yer verilen AB Komitesinin uzay ve dünya müşahede ünitesinin yöneticisi Mauro Facchini, global ısınmayla gayretin ehemmiyetine dikkati çekti.
Facchini, “Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) son raporu, vaktimizin kalmadığı ve Avrupa’da olduğu üzere global ısınmanın daha sık ve daha ağır çok hava olaylarına yol açtığı konusunda bizi uyarıyor.” sözünü kullandı.
Copernicus İklim Değişimi Servisi Yöneticisi Carlo Buontempo da iklim değişikliğinin alarm verici seviyede olduğunu belirterek, “Avrupa’da iklim değişikliğinin dinamiklerini anlamak, bu değişikliklerin kıtadaki tesirlerine ahenk sağlamak ve tesirleri azaltmak için gerekli eforlar açısından hayati kıymet taşımaktadır.” değerlendirmesini paylaştı.
