Türkiye‘den bir küme enfeksiyon ve halk sıhhati uzmanı, sarsıntı bölgesindeki enfeksiyon hastalıkları riskine dair geniş çaplı bir çalışma yaptı. Araştırma dünyanın en saygın tıp mecmualarından Lancet’te de yayınlandı. Çalışmayı yürüten takımın başındaki isimlerden Prof. Dr. Lider Ergönül, kavurucu sıcakların sarsıntı bölgesinde enfeksiyon hastalıkları açısından büyük risk yarattığına dikkat çekti.
Sıtma konusunda da ihtarda bulunan Prof. Dr. Ergönül, rastgele bir salgın yaşanmaması için sivrisinekle gayretin bilhassa Mersin, Adana üzere sıtma açısından yüksek riskli bölgelerde çok sıkı bir biçimde yapılması gerektiğini kaydetti.
Koç Üniversitesi İş Bankası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Merkezi (KUISCID), İstanbul Tıp Fakültesi ve Ankara Tıp Fakültesi’nden enfeksiyon hastalıkları ve halk sıhhati uzmanı bir küme bilim beşerinin kaleme aldığı ‘deprem bölgesindeki enfeksiyon hastalıkları riskine” dikkat çeken araştırma, dünyanın en saygın tıp mecmualarından The Lancet’te yayınlandı. Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Ankara Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Alpay Azap ve KUSCID’den Prof. Dr. Sibel Sakarya, Prof. Dr. Füsun Can, Prof. Dr. Şiran Keske ile Prof. Dr. Lider Ergönül üzere isimlerin yürüttüğü çalışma ile yazılan ve geçtiğimiz günlerde Lancet Infectious Disease’de yer alan makalede, 6 Şubat zelzelesinden etkilenen bölgede hala devam eden ve yüksek risk olabilecek enfeksiyon hastalıkları ele alındı.
SURİYE’DEKİ KOLERA HADİSELERİ YÜZ BİNLERİ BULUYOR
Çalışmada, yalnızca ishalle seyreden enfeksiyon hastalıkları değil, kızamık, kabakulak, kızamıkçık üzere aşıyla önlenebilen hastalıklar, yanı başındaki Suriye’de yüz binleri bulan hadiseler nedeniyle kolera ile bölgede yaygın olan ve sıtma bulaştırabilen ‘anofel’ cinsi sivrisinek çeşidi nedeniyle muhtemel risklere, alınması gereken acil tedbirlere değinildi. Araştırmayı yürüten takımın başındaki isimlerden Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri ve KUISCID Kurucu Yöneticisi Prof. Dr. Başkan Ergönül, günlerdir tüm dünyayı tesiri altına alan kavurucu sıcakların, sarsıntı bölgesinde enfeksiyon hastalıkları açısından daha büyük risk yarattığına dikkat çekerek, Demirören Haber Ajansı’na açıklamalarda bulundu.
ARTAN SICAKLIKLAR DEPREMZEDELERDE RİSKİ ARTIRIYOR
Prof. Dr. Ergönül, büyük zelzeleler sonrası enfeksiyonlarda artışın beklenen bir durum olduğunu ve araştırmayı, o bölgede geçmişte olan enfeksiyonlar, şu anki durum ve gelecekte olabilecek enfeksiyonları gözden geçirerek ele aldıklarını kaydederek ‘Deprem bölgesindeki enfeksiyon riskleri açısından sistematik bir yol haritası çıkmış oldu” dedi. O coğrafyanın esasen sıcak bir bölge olduğunu ve bu yıl yeterlice artan sıcaklıkların, kimileri hala çadırkentlerde yahut konteynerlerde yaşayan depremzedelerde, pek çok tehlikeli tabloya yol açabileceğini kaydeden Prof. Dr. Ergönül, ‘Beyin kanamasından tutun, yüksek tansiyon, önemli sıvı kaybına bağlı şok tablosuna kadar pek çok durum gelişebilir. Bilhassa incinebilir kümeler olan yaşlıları ve çocukları daha çok etkileyecek bir durum kelam konusu. Bağışıklık sistemini direkt etkileyen şeyler bunlar ve bağışıklık sistemi düştüğü vakit, enfeksiyonlara daha yatkın hale geliyorsunuz. Mevsim itibariyle ishal yapan enfeksiyon hastalıkları çok sık görülüyor şu anda. Bir de vektörle bulaşan hastalıklar değer kazandı. Tatarcık hummasından tahminen sıtmaya kadar giden bir dizi hastalık olabilir” dedi.
‘MERSİN, ADANA, ÇUKUROVA SITMA AÇISINDAN DİKKATLE İZLENMELİ”
Sıtmanın ülkemizde yok edildiğine lakin yakın bir geçmişte Mersin üzere etraf vilayetlerden bölgesel olarak tek tük hadiseler bildirildiğine de işaret eden Prof. Dr. Ergönül, şu ikazları yaptı: ‘Mersin, Adana, Çukurova bölgesi ve biraz daha doğu taraflar aslında Türkiye‘nin sıtma bölgesiydi. Dikkatle izlememiz gerekiyor buraları. Sıtmanın salgın olması için bölgede vektör sineğin yaygın olarak saptanması lazım. Oradaki salgının engellenmesinde de kilit nokta vektörle gayret, yani sineği yok edebilmek. Bireyden bireye geçen bir hastalık değil ancak sinek olması itibariyle beklenmedik bir hastalıkla daha uğraşmış olacaksınız ve bu da sarsıntısı yaşamış bir yer için ekstra bir yük yaratır. Şark çıbanı dediğimiz hastalık aslında bilhassa göçmenlerle birlikte artış gösterdi lakin göçmenlerin ötesinde, yerleştiği yerler var. Münasebetiyle öldürücü olmasa bile bölge açısından değerli bir ek külfet bu da. Batı Nil ateşi saptanmadı ancak saptanabilir. Bunlar muhtemel riskler. Dengue Fever (Dang Humması) da olabileceği tez ediliyor Avrupalı bilim dünyası tarafından. Lakin biz bölgede şimdi olay görmüş değiliz”
‘KIZAMIK HADİSELERİ 5-10 KAT FAZLA”
Bölgede enfeksiyon açısından en büyük meselelerden birini de aşıyla önlenebilecek hastalıkların yarattığını belirten Prof. Dr. Ergönül, ‘Bunların başında da kızamık geliyor. Kızamıkta, Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) Türkiye hakkında açıklamış olduğu sayılara bakıldığında, Avrupa bölgesinde birinciyiz. Orada bildirilen sayıları rahatlıkla 5-10 katıyla çarpabilirsiniz. Daha yüksek sayılar. İstanbul’da, öteki vilayetlerde bu kadar kızamık olayı varken, sarsıntı bölgesinde de olmaması imkansız. Bilhassa çocuklarda, şayet vaktinde tanınıp uygun tedavi verilmezse ölümcül olabilen ve saptanan hadiselerden çok daha fazlasının görülebileceği bir hastalık kızamık.ö Prof. Dr. Ergönül, kızamık geçiren çocuklarda yıllar sonra gelişebilen ve ölümcül olabilen beyin iltihabı SSPE’ye günümüzde çok rastlanmadığını ancak günümüzde artan hadiseler nedeniyle, önümüzdeki yıllarda SSPE hadiselerinde da artış görülebileceğini de kelamlarına ekledi. Prof. Dr. Ergönül, ‘Ayrıca yalnızca kızamık değil, misal formda kızamıkçık, kabakulak, bunlar da Türkiye’de bu yıl evvelki yıllara nazaran çok daha fazla bildirilen vakalar” dedi.
ANTAKYA’YA DSÖ SEVİYESİNDE LABORATUVAR GELİYOR
Depremden en çok etkilenen kentlerden Antakya’da DSÖ ve Pasteur Enstitüsü seviyesinde bir laboratuvar kurma çalışmaları olduğunu ve mümkün bir salgının çok daha erkenden tespit edilebilmesi açısından bu laboratuvarın hayati ehemmiyet taşıdığını kaydetti. Prof. Dr. Ergönül, kelamlarını şöyle noktaladı: ‘Tam teşekküllü bir laboratuvarla yerinde çalışırsanız lakin bu hastalıkları erkenden tespit edebilirsiniz. Biz KUISCID olarak kendi imkanlarımızla İstanbul’da yapmış olduğumuz laboratuvar hizmetlerinin küçük bir modelini, bir konteyner içinde bölgede gerçekleştirmek için çalışmalar yapıyoruz. Bir ay içinde laboratuvarımız faal hale geçmiş olacak. Alışılmış ki Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü uyumuyla ve işbirliği ile yürütülüyor bu proje. Özelliği olan, yani halkın sıhhatini tehdit edebilecek hastalıkları oluşturan etkenleri, erken tespit edebilecek bir laboratuvar olacak. DSÖ yahut Pasteur Enstitüsü’nün övünerek kullandığı laboratuvarlar seviyesinde bir yer. Bölgedeki doktorları de eğiticek ve bu bilgileri de Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü ile paylaşarak ilerleyecek olan bir laboratuvar olacak”
